Podstawą realizacji utworu muzycznego jest — zdaniem Bouleza — sterowany przypadek. Kompozycja nie jest tworem skończonym, a jej ostateczna forma nie jest formą, lecz rezultatem rozwoju dzieła (kompozytorzy chętnie przypominają tu angielski termin work in progress). Jedną z dalszych konsekwencji tak pojętej formy jest tzw. available form, czyli forma, którą można dowolnie rozporządzać. W kompozycji Available Forms Earle Brown przerzuca pomost pomiędzy mobilnym a otwartym traktowaniem formy.
Nie ulega wątpliwości, że nowe ujęcia formy radykalnie przestawiają dotychczasową hierarchię elementów dzieła muzycznego i czynią z kompozycji twór o jakby własnych prawach, o własnym życiu, interesujący dzięki czynnikowi zaskoczenia rzeczami nieprzewidywalnymi. Earle Brown (ur. 1926) studiował matematykę i nauki inżynieryjne w Bostonie. W latach 1952—1954 (wspólnie z Cage’em i Tudorem) był współorganizatorem Project for Music for Magnetic Tapes w Nowym Jorku. Pod wpływem malarstwa Jacksona Pollocka i mobilnych rzeźb Alexandra Caldera zainicjował bardzo wcześnie (w r. 1952) absolutną grafikę muzyczną, ograniczoną do punktów i kresek, które przez wykonawców mogły być rozumiane dowolnie jako bodźce kreacyjne do improwizacji (w innych utworach tego czasu stosował notację graficzną proporcjową). W niektórych utworach zbliżał się do punktualizmu.
Charakterystycznym utworem dla Browna jest jego December 1952 (fragment Folio) oparty na czystej grafice, która może być rozumiana dowolnie i stąd też nie jest muzyczną notacją. W tym samym czasie pisze pierwsze utwory w formach otwartych (25 Pages for 1—25 pianos), w których wykonawcy mogą dowolnie (w sensie kolejności) grać poszczególne karty, nawet odwracając je, na co pozwala brak kluczy przy systemach nutowych. Dzieła następne pisane są w podobnej technice i dopiero około r. 1961 pojawia się wyraźne rozwinięcie techniki form otwartych i mutacji czasowej. W Available Forms 7/(1962) mamy 2 dyrygentów, każdy z nich prowadzi własny zespół złożony z 49 wykonawców, oba zespoły współgrają na zasadzie oderwanej symultani-czności. W ostatnich utworach Brown posługuje się notacją otwartą i konwencjonalną. Innego typu estetykę spotkamy u Feldmana. Morton Feldman (ur. 1926), uczeń Rieggera i Wolpego, potrafił w krótkim czasie stworzyćjęzyk dźwiękowy tak odrębny, że utwory jego są natychmiast rozpoznawalne. Feldman stosuje w muzyce nowy czynnik nieokreśloności, dzięki któremu muzyka nie jest ostatecznie zdefiniowana.
Około r. 1950 zaprzyjaźnił się z grupą muzyków nowojorskich (John Cage, David Tudor, Earle Brown i Christian Wolff), którzy mieli o wiele większy wpływ na jego indywidualną estetykę niż nauczyciele. Również oddziaływanie współczesnego malarstwa na rozwój idei Feldmana jest łatwo zauważalne. Indywidualny styl kompozytora polega przede wszystkim na ściszeniu muzyki do krańcowego nieraz pianissima, a ponadto na negacji rytmu i nieobecności metrycznego uformowania, dzięki czemu muzyka jego wydaje się statyczna, bez ruchu, bez rozwoju (charakterystyczna partytura: The Swallows of Salangan na chór i instrumenty, 1961).
Leave a Reply