Rzymianin Girolamo Frescobaldi (1583—1643), śpiewak i klawesynista, organista kościoła św. Piotra, wielka sława w tym zakresie, był jednym z najwcześniejszych mistrzów samodzielnej muzyki instrumentalnej. Był —jak jemu współcześni — zwolennikiem jedno tematyczności (ricercare), choć w formach typu canzony wykazywał tendencje wręcz przeciwne. Pisał też toccaty, capriccia i organowe utwory kościelne ujęte w zbiorze Fiori musicali. Poznał w czasie podróży w służbie możnych niderlandzką i angielską muzykę instrumentalną. Był mistrzem kontrapunktu i wirtuozem w zakresie różnych technik służących pogłębieniu wyrazu (durezze i stravaganze), troszczył się nie o prawidłowość w prowadzeniu głosów, lecz o intensywność ekspresji, którą trudno nie nazwać subiektywną.
Z punktu widzenia ewolucji muzyki można go nazwać manierystą największego formatu; nie tworzył nowych form, lecz przejmował już zastane, udoskonalając ich konstrukcję i pogłębiając wyraz. Największe osiągnięcia miał na polu formy toccatowej. Toccata Frescobaldiego składała się z wielkiej ilości przeważnie bardzo zwięźle uformowanych części (przy wielokrotnych zmianach tempa); po raz pierwszy też mówi kompozytor — w przedmowie do zbioru Toccate e Partite(l6l4—16) — o swobodzie wykonawczej, obejmującej przede wszystkim zmiany tempa.
Leave a Reply