Georg Friedrich Haendel (Händel, 1685—1759) urodził się w Halle, naukę muzyki rozpoczął mając 8 lat. Przeznaczony do zawodu prawniczego, kształcił się w naukach muzycznych pod kierunkiem organisty F. W. Zachowa. Studiował i prawo, i muzykę; był organistą, dużo komponował. W r. 1703 opuścił Halle, przeniósł się do Hamburga, gdzie działał jako skrzypek i klawesynista świeżo założonej opery. Tu powstała pierwsza opera Haendla, Almira: dzieło to przyniosło mu wielki sukces, skomponował jeszcze trzy dalsze opery. Nikomu się ze swoich planów nie zwierzając, wyjechał do Włoch — do Wenecji, Florencji, Rzymu i Neapolu.
Chciał tu na miejscu nauczyć się wielkiej sztuki pisania włoskich oper, ale w Rzymie np. nie było sceny operowej i zajął się pisaniem muzyki kościelnej. W 1707 r. 22-letni Haendel komponuje i wystawia we Florencji swoją pierwszą włoską operę Rodrigo, w Rzymie i Neapolu słyszy swoje pierwsze oratoria i kantaty. W 1710 r. obejmuje na krótko stanowisko nadwornego dyrygenta w Hanowerze, rok później wystawia w Londynie operę Rinaldo, uzyskując wielki sukces. Od r. 1712 Anglia stała się jego drugą, być może właściwą ojczyzną. Przez 20 lat prowadził operę włoską w Londynie, nie bez trudu przecież, bo konkurentami jego byli intrygujący przeciw niemu na różne sposoby Włosi, a nadto pojawiła się w tym czasie w Anglii moda na operę rodzimego gatunku, tzw. beggar’s opera. Do 1741 r. Haendel napisał aż 47 oper; wśród nich Giulio Cesare, Tamerlano i Rodelinda stanowią szczytowe osiągnięcia kompozytora na tym polu. Ważne miejsce w twórczości Haendla zajmują jego dzieła instrumentalne, a zwłaszcza concerti grossi, pisane głównie na smyczki, ale z tak eksponowanymi obojami, że mogłyby uchodzić za koncerty obojowe. Tu też należą słynne koncerty organowe, wykonywane na koncertach oratoryjnych pomiędzy częściami oratoriów, a nadto kompozycje kameralne (sonaty instrumentalne) i fortepianowe.
Wśród utworów orkiestrowych najbardziej znane są: Muzyka na wodzie (Water Musick, 1717) i Muzyka sztucznych ogni (Fireworks Mustek, 1749); wśród dziel fortepianowych — Wariacje (Variations on the harmonious blacksmith) z Suity E-dur. Począwszy od r. 1732 kompozytor zajmuje się twórczością oratoryjną. W następnym roku pisze słynną operę Serse (Kserkses), z fascynująco udaną arią początkową, która pod nazwą Largo obiegła cały świat. W r. 1742 kończy swoje dzieło życia, oratorium Messiah (Mesjasz). Do r. 1757 Haendel zdążył napisać 32 oratoria. W 1743 r. otrzymał zamówienie na utwór sławiący zwycięstwo Anglików nad Francuzami (Dettinger Te Deum). Przez ostatnie 6 lat życia kompozytor był prawie niewidomy, mimo to dyrygował, dawał koncerty muzyki organowej i przerabiał liczne swoje wcześniejsze dtwory. Już za życia cieszył się sławą największego kompozytora angielskiego wszystkich czasów. Jego dorobek twórczy okazał się olbrzymi, zajmując w zbiorowym wydaniu 100 tomów.
Styl Haendla uważa się za syntezę stylu trzech elementów narodowych: włoskiego, niemieckiego i angielskiego. Jego muzyka należy bardzo wyraźnie do późnego baroku. Jest bardziej tonalna od muzyki Bacha, bardziej konwencjonalna, bardziej homofoniczna i diatoniczna, w rytmice uderza prostota, charakterystyczne są rytmy punktowane, wyraziste. Równie wyraziście rysują się frazy melodyczne i forma. A przy tym cechuje, się oryginalną tematyką (charakterystyczne są dla niej linie melodyczne rozpoczynające się od długo trzymanej nuty, w chórze uderzają wysokie nuty w dolnych głosach i niskie w górnych). Muzyka Haendla posiada też często charakter monumentalny.
Leave a Reply