Na podłożu melodii chorałowej tworzono na organach kompozycje, które określano mianem preludu chorałowego. Prelud chorałowy wywodzi się z praktyki organistów, którzy rozpoczynali nim wspólny śpiew chorałowy w kościele. Z czasem forma ta zyskała na autonomii, wypracowano jej kunsztowne zasady i utworzono różne jej gatunki. W zależności od sposobu wykorzystania chorału przybierała ona różne postaci. Czasem na tle swobodnych harmonii przedstawiano melodie w bardzo bogato zdobionej wersji. Niekiedy fragmenty znanej melodii chorału służyły do kształtowania tematów improwizacyjnie ujmowanych fug. W jeszcze innych przypadkach melodii chorałowej przedstawianej w postaci długich wartości rytmicznych towarzyszyły jej własne fragmenty.
W końcu uprawiano też wariacje zbudowane na melodiach chorałowych. Formę tę kultywowano szczególnie chętnie i różnorodnie w okresie baroku. Wybitnymi przedstawicielami preludu chorałowego byli Pachelbel, Buxtehude i J. S. Bach, który tworzył jej najwspanialsze przykłady.
Leave a Reply